| Abstract : |
Binnen onze maatschappij en dankzij de ontwikkelingen op vlak van o.a. gezondheid bereiken personen met een verstandelijke beperking en langdurig psychiatrische stoornis steeds vaker een hogere leeftijd. Bewoners in een psychiatrisch verzorgingstehuis krijgen de nodige ondersteuning aangepast aan hun levensritme en mogelijkheden. Deze factoren betekenen ook dat activatie en interactie een steeds centralere plaats innemen binnen de begeleiding. Deze bachelorproef 'Op pad met het team richting belevingsgerichte zorg’ betreft het begeleiden van een team bij het opstellen van een realistisch bewonersgericht activiteitenbeleid bij psychisch kwetsbare ouderen met een verstandelijke beperking en langdurig psychisch kwetsbare personen. Het huidig activiteitenaanbod is voor hen beperkt en vaak zijn er te weinig middelen om dit doel te verwezenlijken. Bovendien moet het team ook vooral zijn tijd besteden aan de verhoogde (lichamelijke) zorg. Hierdoor kan verveling snel toeslaan waardoor bewoners meer negatief aandacht vragend gedrag stellen. Het team krijgt hierdoor te kampen met veel frustraties.
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het moeilijk is om de groep ouderen met een verstandelijke beperking onderling te vergelijken op vlak van noden, mogelijkheden of hun belevingswereld. De levenskwaliteit is individueel bepalend. Bij personen met een beperking hangt hun kwalitatief leven vaak samen met de hulp die ze krijgen. Men leidt hieruit af dat bij deze personen hun naasten een grote rol spelen. Binnen het optimaliseren van de levenskwaliteit worden belevingsgerichte activiteiten in groep of op de individu afgestemd, rekening houdend met communicatieve vaardigheden, lichamelijke en psychische (on)mogelijkheden. Het is belangrijk dat begeleiders flexibele, aangepaste zorg leveren. Het uitgangspunt van belevingsgerichte zorg is de manier waarop de bewoner diens situatie, ziek-zijn en (on)mogelijkheden beleeft (Beck & Katcher, 2003).
Bij de opstart van een activiteitenbeleid werd er met het team een visietekst opgesteld, doelen geformuleerd en acties uitgevoerd. Dagbesteding in het kader van belevingsgerichte zorg werd uitgebouwd door nieuwe activiteiten te integreren. De plaats van de begeleider en de obstakels gedurende het proces worden hierbij toegelicht, alsook de verschillende uitgeprobeerde activiteiten. Een mooi voorbeeld is de Tovertafel, een wetenschappelijk onderzocht speels product. Het bestaat uit interactieve spellen, samengesteld uit lichtprojecties die op hand- en armbewegingen reageren en ouderen op vlak van fysieke activatie en sociale interactie stimuleren. De Tovertafel sluit perfect aan bij de behoeften, wensen en mogelijkheden van de bewoners.
Tijdens het proces vertoonden bewoners een opmerkelijk positieve gedragsverandering, waren de begeleiders zeer gemotiveerd en zochten ze naar activiteiten die ze uitprobeerden met hun bewoners. Op de vraag of belevingsgerichte zorg een meerwaarde kan bieden bij het kwalitatief omgaan met psychisch kwetsbare ouderen met een verstandelijke beperking kunnen we dus een positief antwoord geven. Toch botsten we ook op obstakels bij de bewoners en begeleiding. Het is belangrijk om deze uitdagingen bespreekbaar te maken, waardoor het leveren van kwaliteit van zorg niet in het gedrang komt. De vooropgestelde doelstelling, een belevingsgerichte activiteitenbeleid integreren op de afdeling met het team, werd gehaald. Toekomstgericht zou het wenselijk zijn om het aanbod nog verder uit te breiden. Het blijft weliswaar een uitdaging als leidinggevende om zowel de bewoners als het team te enthousiasmeren om dit proces verder te zetten. |
Home 
